Dế Mèn phiêu lưu ký - Tô Hoài
Các em học sinh yêu quý!
Hẳn trong chúng ta ai cũng đã từng một lần nghe nhắc đến nhà văn Tô Hoài, bởi ông chính là cha đẻ của tác phẩm nổi tiếng “Dế mèn phiêu lưu ký” được đánh giá là cuốn truyện kí về loài vật dành cho lứa tuổi thiếu nhi hay nhất từ trước Cách mạng tháng Tám đến nay. Dế Mèn phiêu lưu ký không chỉ là cuộc phiêu lưu quanh quẩn bên dòng sông Tô Lịch rất đỗi thân quen mà còn vượt qua biên giới của đất nước Việt Nam thân yêu, chu du trên rất nhiều quốc gia và trở thành bạn đồng hành của biết bao thế hệ thiếu nhi Việt Nam và thế giới.
Chúng ta hãy cùng tìm hiểu cuộc đời đầy phiêu lưu và thú vị của chú Dế Mèn trong thế giới muôn màu, muôn vẻ của những loài vật nhỏ bé qua 10 chương của cuốn sách.
Sinh ra trong gia đình nhà Dế, Mèn ra ở riêng khi mới được 3 ngày tuổi. Từ đây, cuộc sống đầy màu sắc nhưng cũng không ít lần phải trả giá của Mèn bắt đầu.
Ngay từ khi bước vào chương 1 của cuốn sách, các em sẽ bắt gặp một chú Dế Mèn sống độc lập từ nhỏ, bởi sống độc lập nên chú đã biết “lo xa”, biết “ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực” để có một cơ thể cường tráng và khoẻ mạnh với “đôi càng mẫm bóng”, những cái vuốt cứ “cứng dần và nhọn hoắt”, bởi thế chú tự hào lắm, chú bộc bạch như thế này “…Tôi đi đứng oai vệ. Mỗi bước đi, tôi làm điệu dún dẩy các khoeo chân, rung lên rung xuống hai chiếc râu. Cho ra kiểu cách con nhà võ. Tôi tợn lắm. Dám cà khịa với tất cả bà con trong xóm. Khi tôi to tiếng thì ai cũng nhịn, không ai đáp lại. Bởi vì quanh quẩn ai cũng quen thuộc mình cả. Không nói, có lẽ họ nể hơn là sợ. Nhưng tôi lại tưởng thế là không ai dám ho he. Ấy vậy, tôi cho là tôi giỏi. Những gã xốc nổi thường lầm cử chỉ ngông cuồng là tài ba….”.
Cũng chính vì thế mà Mèn chẳng coi ai ra gì và chú đã được nhận bài học đường đời đầu tiên vô cùng đắt giá như các em đã được tìm hiểu ở đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” trong sách Ngữ văn lớp 6.
Kết thúc chương 1 là sự mở ra của chương 2 với cuộc phiêu lưu bất ngờ của Mèn khi bị bắt làm đồ chơi cho những cậu bé con tinh nghịch. Cái tính ngông nghênh, hống hách của Mèn vốn đã nhờ có bài học của Dế Choắt mà giảm đi phần nào thì nay lại trở lại như xưa khi bị cuốn vào trò chơi chọi dế của các cậu choai choai ở trong ngôi làng. Thế nên Mèn lại được bác Xiến Tóc dạy cho một bài học nhớ đời. Lần này thì cậu ta đã tỉnh ngộ mà âm thầm nghĩ cách và chờ đợi thời cơ để thoát khỏi nơi giam giữ của lũ trẻ, trở về với thế giới tự do.
Lật giở từng trang sách, đến trang 33 các em sẽ được chứng kiến cuộc trở về thăm nhà trước khi ra đi để mở rộng tầm mắt, để học khôn, học giỏi của Mèn và cuộc gặp gỡ bất ngờ mà trở thành tri âm giữa Mèn và Trũi trong chương 3 và 4. Cuộc hành trình trở về của Mèn trải qua những gian nan, vất vả nhưng Mèn cũng đã kịp làm được việc tốt đầu tiên trong đời đó là giúp chị Nhà Trò thoát nạn khỏi lũ Nhện hung ác. Được sự ủng hộ của mẹ và kết thân với người bạn tri kỷ là Dế Trũi, Mèn càng có động lực để thực hiện lý tưởng của mình, muốn được thoả chí nguyện đi đây đi đó "đời trai mà không biết bay nhảy, biết đó biết đây thì cuộc sống sẽ nhạt nhẽo lắm".
Từ chương 5 trở đi, các em sẽ thấy Mèn bước vào những cuộc phiêu lưu đầy gian nan, nguy hiểm với cơ man là biến cố và rủi ro, nhưng Mèn đã từng bước vươn lên tự điều chỉnh, tự nhận thức để trở thành con người giàu lý tưởng và ham hiểu biết.
Đầu tiên Mèn cùng Dế Trũi sau những ngày dài lênh đênh trên sông nước, có lúc tưởng phải vùi thân dưới những con sóng bạc đầu, đã trôi dạt đến Vương quốc đầm lầy của đại vương Ếch Cốm và thầy đồ Cóc. Những tưởng đã thoát nạn mà nào có được yên. Vậy Mèn và Trũi đã gặp nạn gì và cả hai đã làm gì để qua cơn nguy hiểm, thoát ra khỏi lãnh thổ của đại vương Ếch Cốm. Các em hãy đọc thật kỹ chương 5 để tìm cho mình câu trả lời nhé.
Sau khi thoát khỏi Vương quốc Đầm Lầy, cả hai lại lạc vào Làng Cỏ May, nơi có những cư dân giàu tinh thần thượng võ, tham gia cuộc thi đấu võ, Mèn đã được tôn lên làm thủ lĩnh với cuộc sống an nhàn, sung sướng. Vậy Mèn đã sống như thế nào ở cương vị mới? Liệu Mèn có tiếp tục với những cuộc phiêu lưu của mình nữa không? Các em hãy đến với chương 6 có tựa đề “Tranh hùng với võ sĩ Bọ Ngựa, Chánh Phó thủ lĩnh tổng Châu Chấu, thề răng sinh tử có nhau” gặp Mèn để được đích thân hỏi và nghe cậu trả lời cho những thắc mắc đó của mình, cùng trải nghiệm cảm giác khi bị giam hãm nơi ngục tối với Mèn trong chương 8, vướng vào những hiểu lầm và cuộc chiến không mong muốn khi lạc vào vương quốc Kiến trong chương 9 các em nhé.
Các em biết không, dù trải qua biết bao sóng gió nhưng cuối cùng chuyến đi cũng đã hoàn thành khi ước mơ về một thế giới đại đồng mà ở đó “muôn loài cùng nhau kết thành anh em” của Mèn đã thành sự thật. Cậu trở về quê hương, nơi cậu đã sinh ra và lớn lên, tận hưởng những ngày thư thái, "nằm duỗi chân nhìn lên qua khe cỏ ấu, thấy mảnh trời xanh biếc như ước vọng đời mình đương bay xa" và lòng lại hướng về những hành trình mới, những chân trời mới…
Dưới ngòi bút tài hoa của nhà văn Tô Hoài các nhân vật điển hình hiện ra thật rõ nét và sống động. Các con sẽ thấy mình trong hình ảnh của anh Dế Mèn có lúc huênh hoang ranh mãnh, có lúc hung hăng xốc nổi, lại có lúc năng nổ, xông xáo, trẻ trung; hình ảnh những người bạn, người hàng xóm của mình qua chú Dế Trũi; cô Nhà Trò hay bác Xiến Tóc...Một thế giới con người hiện ra sinh động qua thế giới của những loài vật tưởng chừng như nhỏ bé.
Qua tập truyện này nhà văn đã khẳng định ai cũng có lúc mắc phải những sai lầm, có thể hết sai lầm này đến sai lầm khác, nhưng quan trọng hơn hết đó là sau mỗi lần sai lầm ấy chúng ta lại rút ra được một bài học, tích lũy thêm cho mình một kinh nghiệm sống ở đời.
Hấp dẫn và sinh động một cách tài tình. Lý thú và cuốn hút một cách khó hiểu. Bởi ẩn chứa sau những hình ảnh nên thơ và trong vắt ấy là rất nhiều những bài học sâu xa cho các em, đặc biệt là những cậu thiếu niên nhi đồng có sức khoẻ và có tính cách mạnh mẽ...
Một cuốn truyện bé xinh, giúp những em bé thành phố khám phá thế giới đồng quê, giúp người lớn gác lại mọi lo toan của cuộc sống để tìm về tuổi thơ “đuổi bướm bắt chim” của mình.
Cô hi vọng rằng các em sẽ yêu mến “Dế Mèn phiêu lưu kí” và cùng lên tìm hiểu rõ hơn về tác phẩm này nhé.